حرکتهای جهادی، مجموعه ای از فعالیتهای خودجوش است که توسط دانشجویان، طلاب حوزه های علمیه و دانش آموزان و  دانشجویان داوطلب وسایر جوانان داوطلب در مناطق محروم کشور برگزار می شود و بنابر ظرفیت ها و توانایی های موجود در میان شرکت کنندگان، انواع خدمات از جمله انجام پروژه های عمرانی مورد نیاز منطقه، خدمات کشاورزی، پزشکی-درمانی، آموزشی- تحصیلی و ... در کنار فعالیتهای فرهنگی در آنها ارائه می گردد.

حرکتهای جهادی صرفا یک کار عمرانی یا فرهنگی یا اردوی خودسازی نیست، بلکه مجموعه جامعی است که آثار و برکات آن, در سه حوزه "مردم و اهالی مناطق محروم"،"شرکت کنندگان در این حرکتها"و "مسئولان و مدیران منطقه ای" قابل بررسی است. البته کلمات قادر نیستند این آثار و برکات را با همه ابعاد و گستردگی خود بیان کنند.باید اردوی جهادی رفت و این آثار و برکات را دید و حس کرد.

الف- آثار و برکات اردوهای جهادی برای منطقه و اهالی آن:
1. تقویت امید به زندگی و ایجاد انگیزه برای حضور در جوامع روستایی و مناطق محروم.
2. موفقیت در رفع ریشه ی بسیاری از محرومیتها، یعنی فقر فرهنگی منطقه و ارتقاءآن.
3. ترویج روحیه نشاط و کار، هم چنین ایجاد باور در میان اهالی این مناطق نسبت به توانایی های بومی برای حل مسائل و مشکلات.
4. رفع فقر مادی از چهره ی منطقه و حرکت به سمت عمران و ابادانی مناطق محروم.

ب-  آثار و برکات اردوهای جهادی برای شرکت کنندگان در این حرکتها:
1. بهره مندی از فضای معنوی کم نظیر این سفرها و حرکت به سمت خودسازی.
2. چشیدن طعم محرومیت و فقر از نزدیک و ثبت صحنه های محرومیت در اذهان دانشجویانی که روزی مسئولیتی در این کشور بر عهده خواهند گرفت.
3. احیائ ارزشهای دینی و انقلابی و تداعی خالصانه ی صحنه هایی چون دفاع مقدس.
4. جهت گیری فعالیتهای علمی و فوق برنامه ی جوانان در راستای خدمت به مردم.

ج- آثار و برکات اردوهای جهادی برای مسئولان و مدیران کشور:
1. دلگرمی به کار و ایجاد انگیزه برای خدمت به مردم با مشاهده ایثار و کار خالصانه جوانان.
2. پاسخگویی در مقابل کم کاری های احتمالی و اهمال در تکالیف و وظایف، و اصلاح عملکردها.
3. شناخت بهتر مشکلات و معضلات منطقه و استفاده از مشاوره و تجربه ی جوانان در رفع معضلات.

توضیحی مختصر در مورد برخی از برکات اردوی جهادی
 
1. فرهنگ سازی
روحیه جهادی روحیه ای بر آمد از متن دین است. تلاش بر این است که هر کس در هر جا با هر امکاناتی سعی کند اهداف مقدسی را پیگیری نماید. از این رو سعی در بسط و گسترش فرهنگ جهادی می تواند یکی از مهمترین ابعاد اردوهای جهادی باشد. یعنی بایستی تلاش شود تا همگان از اردوهای جهادی برای حل مشکلات شهرشان و حتی کشور الگو بگیرند. اگر همه همچون بخشی از دانشجویان بخشی از وقت خود صرف حل مشکلات دیگران (خارج تکالیف روزمره) بنمایند آنگاه خواهیم دید که چگونه سرعت حل مشکلات کشور افزایش می یابد. 
در صورت گسترش فرهنگ جهادی این پدیده می تواند به عنوان بخشی از یک الگوی پیشرفت به جهانیان ارائه گردد. در این راستا لازم است برگزار کنندگان چنین اردوهای تلاش بیش از پیش را برای انعکاس فضای اردو و ثمرات آن به توده های مردم بنمایند. استفاده از تریبونهای نماز جمعه ، ائمه جماعات مساجد، برپایی کمپ هایی در سطح شهرها به منظور آشنایی مردم و برقراری ارتباط مستقیم با مردم و استفاده از رسانه های جمعی بخشی از راهکارهای این هدف است.

2. پالایش فردی
یکی از ارکان اردوهای جهادی هجرت است. جدایی از زندگی روزمره و حضور در محیطی با شرایط اولیه زندگی این بستر را فراهم می آورد تا شرکت کنندگان بیش از پیش ضعفهای فردی و تعلقات به زندگی روزمره را درک کنند. محیط اردوی جهادی بستر مساعدی برای تمرین ترک تعلق است لیکن از این بستر تنها کسانی می توانند استفاده کنند که آن را شناخته و به اهمیت آن پی برده باشند.
 
3. آمادگی برای مبارزه در راه آرمانهای انقلاب
امام خمینی (رحمه الله ) در پیام قطعنامه می فرمایند : تنها کسانی با ما تا آخر خط می مانند که درد فقر و محرومیت را چشیده باشند. بر این مبنا اردوی جهادی می تواند مقدمه ای باشد بر درک حقیقی مستضعفین و آماده شدن برای ظلم ستیزی. این دو مسئله دو روی یک سکه اند لیکن لازم و ملزوم هم هستند. یعنی اگر کسی بخواهد مبارز خوبی برای آرمانهای انقلاب باشد بایستی حتما ارتباط نزدیکی با محرومین داشته و خدمتگذار و یاور آنها نیز باشد. این مسئله در سراسر زندگی ائمه معصومین علیهم السلام دیده می شود.از سوی دیگر اگر چه خدمت رسانی به محرومین ذاتا ارزشی انسانی است لیکن مبارزه انقلابی با ظالم حلقه مکمل آن می باشد. از این رو اردوی مجموعه هایی که چندان اعتقادی به مبارزه با ظالم در عرصه های مختلف ندارند را نمی توان جهادی نامید و پسندیده تر آن است که آنها را خدمتگذاری بنامیم. شرط جهاد وجود دشمن است(سخنان مقام معطم رهبری) و اردوی های جهادی نقش شب های امیرالمومنین با محرومین را برای بسیجیان ایفا می نماید.
 
4. مطالبه گری
نتایج یک مطالبه واقعی از مسئولین می تواند به اندازه چندین اردوی جهادی کارکرد خدمت رسانی داشته باشد. فراتر از آن مطالبه گری که به عنوان یکی از مطالبات صریح مقام معظم رهبری از دانشجویان جز وظایف ما محسوب می شود و اردوهای جهادی یکی از بهترین بسترها برای تحقق آن می باشد. متاسفانه یکی از ایرادات اردوهای جهادی فعلی فقدان مطالبه گری از مسئولین است. در مطالبه گری از مسئولین باید به نکته توجه کرد که مسئولین برای رفع مشکلات مناطق محروم چه کارهایی را باید انجام می دادند و یا می توانستند انجام دهند اما در انجام آن کوتاهی کرده اند. نباید فراموش کنیم که وظیفه حل مشکلات محرومان جامعه ابتدا به ساکن بر عهده مسئولان می باشد.
 
5. خدمت رسانی
آخرین و رایج ترین هدفی که در اردوهای جهادی پیگیری می شود؛ خدمت رسانی به مردم است. این خدمت رسانی شامل کارهای عمرانی ، فرهنگی،‌ مذهبی ، ورزشی و ... می باشد. گرچه وجود کار عمرانی برای تحقق مابقی اهداف اردوهای جهادی امری لازم است لیکن نباید این نکته را فراموش کرد که اثربخشی در حوزه های فرهنگی به شرط رقم زدن تعاملی اسلامی با محرومین از پتانسیل های بالقوه فضاهای دانشجویی است.

منبع:http://jeidan.persianblog.ir